Sociale Benadering Dementie: ‘Laten we de mens weer zien achter de patiënt’

Afgelopen juni organiseerde de VVT alliantie Waardenland twee filmvoorstellingen van de film Human Forever van Teun Toebes voor zorg- en welzijnsmedewerkers en vrijwilligers in de regio. Aansluitend aan de filmvoorstelling was er ruimte voor een nagesprek onder leiding van Paula Pontier, coördinator ketenzorg dementie in de regio Waardenland.

Paula, hoe heb jij de filmvoorstellingen ervaren?

‘Ik vond het twee hele bijzondere avonden. Ik ben oprecht verrast door de openheid en kwetsbaarheid van alle aanwezigen. Vooraf dacht ik: die film heeft vast iedereen al gezien, maar dat was mijn aanname. De filmavonden werden goed bezocht, alle kaarten waren al heel snel vergeven.’

En het nagesprek?

‘Ik heb met heel veel plezier gemerkt hoe een middel - deze film met een mooie boodschap -  heel helpend kan zijn om met elkaar in gesprek te gaan over een thema als dementie. Mensen deden enthousiast mee. In een grote groep kan het best een uitdaging zijn om iets te zeggen over hoe jij de film ervaart en wat het met je doet. Maar mensen reageerden heel open, dat vind ik heel bijzonder.’

Geef eens een voorbeeld?

‘Het is de boodschap van hoop die uit de film spreekt en blijft hangen: laten we de mens weer zien achter de patiënt of cliënt. ‘Ik vind het dan knap dat mensen zo goed kunnen reflecteren op ‘Wat heb ik daar zelf nog in te doen’, of ‘Wat hebben we in de wijk of wat doen wij al in huis?’

Er zat een hele gemêleerde groep van zorgprofessionals en vrijwilligers. Dat reflectief vermogen en juist die grote bereidheid van mensen om hiermee iets te doen vind ik mooi. Daar kunnen we wat van leren. En het was echt niet allemaal positief, er werden ook kritische noten geplaatst na het zien van de film.’

Wat waren die kritische noten?

‘We hebben veel mensen met dementie die in een verpleeghuisomgeving wonen, maar in de film zie je niets terug over werkdruk. Is dat er dan helemaal niet of wordt ervoor gekozen om dat niet in beeld te brengen? Of is het een ideaalbeeld wat wordt geschetst als we kijken naar de toekomst?’

‘Daar stellen medewerkers in de zorg vragen over. Hetzelfde geldt voor het opendeurenbeleid. Aan de ene kant willen we dit allemaal, aan de andere kant merken we dat dit nu nog niet altijd kan. In die zin vond ik ook dat de mensen die er waren een heel luisterend oor hadden, ook naar elkaar. Niet oordelend, heel open. Er was grote bereidheid om te horen wat een ander te vertellen heeft.’

Hoogleraar Anne-Mei The legde de basis voor de Sociale Benadering Dementie. Het gedachtegoed en trainingen worden vanuit de organisatie Tao of Care uitgerold in heel Nederland. In 2023 is er een programma binnen de VVT alliantie Waardenland ontwikkeld voor het inzetten van Sociale Benadering Dementie in de regio Waardenland. Met de sociale benadering dementie wordt de mens centraal gesteld in plaats van de ziekte, de patiënt.

Hoe ben jij hierbij betrokken?  

‘Samen met projectleider Conny Bouwer ben ik als coördinator Ketenzorg Dementie in de regio Waardenland de aanjager. Als coördinator heb ik sowieso de taak om alle partnerorganisaties die iets te maken hebben met mensen met dementie, zo goed mogelijk te laten samenwerken. Om het gedachtegoed van de Sociale Benadering Dementie uit te rollen werken we samen met Tao of Care. Concreet betekent dit dat we starten in drie wijken in de regio Waardenland. En zo hopen we een beweging te creëren die in de hele regio landt.

Wat betekent de Sociale Benadering Dementie?

‘De Sociale Benadering Dementie betekent voor mij vooral de mens blijven zien met dementie. En hoe aan te sluiten bij behoeftes, verlangens, hobby’s, passies van mensen met dementie. Wat deed iemand altijd al en wat kunnen we bieden aan deze mensen om die dingen vooral te blijven doen? Dit betekent dat we als samenleving groeien en ontwikkelen naar een omgeving waarin we het heel normaal vinden dat daar mensen met dementie aanwezig zijn. Ik vergelijk het wel eens mijn zoon met Down syndroom. Hij is nu 31.

Dertig jaar geleden was het veel minder normaal dat we mensen met Down in de samenleving zagen. Nu is dat anders. Die ontwikkeling heb ik mee mogen maken. Waar het steeds normaler is dat mensen met Down of een beperking ook hobby’s hebben, mogen voetballen, tennissen of werken. Ik ken genoeg mensen waarbij dat ook kan. Zo’n ontwikkeling zou ik ook graag zien als het gaat over mensen met dementie: dat we het normaal gaan vinden dat iedereen er mag zijn. Daar is nog wel een wereld te winnen.’

Waarvoor kunnen mensen jou benaderen?
 
‘Mensen mogen we me altijd benaderen met de vraag hoe de sociale benadering in te zetten in de zorg en ondersteuning voor mensen met dementie. Het liefst zou ik bij elk team, in elk huis, dit verhaal willen vertellen. De kunst is: die boodschap verspreiden zodat er steeds meer mensen in de regio zijn die de boodschap ook kunnen en willen verspreiden.

Iedere medewerker in de regio Waardenland die hier nieuwsgierig naar is, mag contact met me opnemen. We hebben straks veel mensen nodig om dit goed uit te rollen in de gemeenten in Waardenland. Ook ben ik benieuwd wie er al met de sociale benadering bezig is. We willen de Sociale Benadering Dementie als een olievlek verspreiden. Dat gaan wij vanuit het project alleen niet redden, dus we moeten het echt doen met iedereen die nu al enthousiast is. Mensen waarvan het hart sneller gaat kloppen als het gaat om deze visie.
 
Meld je aan!

Ben jij al bezig in de regio Waardenland met de sociale benadering dementie? Of ben je enthousiast maar weet je absoluut nog niet hoe? Neem dan contact op met Paula Pontier.