VPT in de wijk zorgt ervoor dat mensen langer thuis kunnen wonen

Het Volledig Pakket Thuis in de wijk (VPT) is een pakket vol zorg en ondersteuning voor cliënten met een indicatie voor de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Zo kunnen cliënten thuis blijven wonen en krijgen ze daar de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben. Betty Ambaum van de VVT alliantie Waardenland ondersteunt bij de uitrol van VPT in de wijk in de regio Waardenland. Ester de Jong en Margreet Muilwijk zijn wijkverpleegkundigen én  VPT coördinator. Beiden werken ze vanuit Waardeburgh. Zij vertellen samen met Betty over hun ervaringen met VPT in de wijk en de voordelen die het de mensen oplevert.
 
Margreet, Betty en Ester zijn het er alle drie roerend over eens. VPT in de wijk biedt een grote meerwaarde. Betty: ‘Om VPT in de wijk goed in te zetten, is het nodig dat je weet waar behoefte aan is in de wijk. Wat er geleverd kan worden binnen VPT kan daarom verschillen per organisatie. Denk aan verpleging en verzorging, maar vooral ook aan begeleiding, huishouding en welzijnsactiviteiten. Het is echt zorg en ondersteuning op maat. (Lacht) maar dat kunnen Margreet en Ester natuurlijk veel beter vertellen.’

Margreet: ‘Het hele pakket wordt aangeboden vanuit één organisatie. Bij de start was er bij ons binnen Waardeburgh eerst de vraag: wat valt er onder en wat niet? En hoe gaan we dit vormgeven? We leggen daarom de nadruk op welzijn, niet alleen op zorg. We willen echt een stuk welzijn, de kwaliteit van leven borgen.’
Ester: ‘We hebben binnen Waardeburgh een nieuwe functie gecreëerd: de leefondersteuner. En nagedacht over: wat kan er binnen de functie van de leefondersteuner? Willen we liever binnen deze functie zorg combineren met welzijn of huishouding met welzijn? Wij hebben uiteindelijk gekozen voor een stuk welzijn en huishouding. En we hebben nagedacht over de tijd. De zorg wordt aangeboden in blokuren van bijvoorbeeld 2 tot 3 uur. Dus geen 10 of 15 minuten, korte zorgmomenten zoals je vaak hebt binnen de wijkverpleging.’

Weten de mensen wat het is, Volledig Pakket Thuis?

Margreet: ‘We hebben de term VPT in het begin wel veel moeten uitleggen. Volledig Pakket Thuis voelt toch als een soort all inclusive. Volledige verwennerij met slapen, eten en drinken. Maar dat is het niet. Vanuit Waardeburgh werken we als VPT team samen met de reguliere wijkteams. De wijkverpleging pakt het stuk zorg op. Het stuk welzijn en huishouding wordt bij Waardeburgh opgepakt vanuit het VPT team. Cliënten hebben veelal dezelfde leefondersteuner, maar als er meerdere blokuren per week worden ingezet, kunnen dit ook twee leefondersteuners zijn.’

Ester: ‘Een aantal van onze cliënten die VPT krijgt, hebben een vorm van dementie. De leefondersteuner neemt de cliënt dan mee in de structuur van de dag. Dat begint soms gewoon met een boterham smeren. De leefondersteuner kan ondersteuning bieden, maar er kunnen ook dingen samen gedaan worden. Zo hebben we een aantal mensen in de wijk die samen met de leefondersteuner het huishouden doen. De leefondersteuner doet ook wel samen met de cliënt boodschappen, of ze koken samen.’

Is daar behoefte aan?

Margreet: ‘Koken komt wel vaker voor. Er is bijvoorbeeld een mevrouw die al heel lang geen warm eten meer at. Maar sinds de leefondersteuner er is, eet mevrouw weer een warme maaltijd. Het gaat soms net om dat kleine zetje.’

De VVT alliantie ondersteunt vanaf 2023 organisaties binnen de regio Waardenland om VPT in de wijk uit te rollen en zo goed mogelijk te borgen. Wat is nu de status?

Betty: ‘Inzetten op mensen langer thuis te laten wonen, door bijvoorbeeld VPT in de wijk, is niet vrijblijvend. Iedere ouderenzorgorganisatie heeft zich gecommitteerd om hiermee aan de slag te gaan. Ik ben bij iedere organisatie die is aangesloten bij de VVT alliantie langs geweest. Zij konden zelf kiezen op welk moment ze met VPT wilden starten. En sommigen hadden al VPT. Inmiddels is de projectstatus er wel af, en is VPT in de wijk beleid geworden. Wel zijn we nog aan het onderzoeken of we dezelfde werkwijze ook kunnen inzetten binnen bijvoorbeeld aanleuncomplexen.’

De leefondersteuner biedt welzijn en huishoudelijke ondersteuning. Waardeburgh biedt al langer huishoudelijke ondersteuning in de wijk. Hoe gaat dit samen?

‘Het zijn twee aparte functies. Binnen Waardeburgh werkten we natuurlijk al langer met medewerkers in de huishouding. Maar we zien dat de functie leefondersteuner een mooie verrijking kan zijn voor de collega’s die nu in de huishouding werkzaam zijn. Deze medewerkers voelen zich soms het meest ondergewaardeerd in de organisatie, terwijl ze het meest worden gewaardeerd door de cliënten. Er is nu ruimte voor echt contact, om mee te gaan met de cliënt, een boodschap doen, samen naar buiten gaan. Zeker van medewerkers die al langer in de huishouding werken, krijgen we terug dat ze het echt een meerwaarde vinden dat die ruimte er nu is.’

Zijn er nog meer voordelen?

Margreet: ‘Wat wij zien is dat cliënten echt langer thuis kunnen wonen. Die overstap naar een verpleeghuis kunnen we echt uitstellen. Natuurlijk blijft het een kwetsbaar evenwicht, maar de leefondersteuner maakt echt het verschil. Sommige cliënten hebben thuis meer toezicht nodig, dat konden we eerst niet bieden, maar met VPT in de wijk kan dat wel. Je kan zoveel doen met die paar uur extra in de week, dat is echt bijzonder. Tegelijkertijd ontlasten we de wijkverpleegkundigen ook, omdat de leefondersteuner taken kan oppakken. Er is minder onrust voor de cliënt. En je merkt dat je met de inzet van welzijn, zorg kunt voorkomen.'

VPT in de wijk maakt volgens jullie echt het verschil voor de cliënten. Zijn er ook dingen waar je tegenaan loopt?

Margreet: ‘We zien dat op politiek niveau VPT minder gestimuleerd wordt dan bijvoorbeeld MPT (Modulair Pakket Thuis). Dat heeft ook te maken met de financiering. VPT is duurder dan MPT. Dat komt omdat maaltijden en hulp bij de huishouding binnen VPT vallen, dat zit niet in MPT. En VPT wordt geleverd door één aanbieder, dus één centraal aanspreekpunt voor de cliënt, dat is wel zo fijn. Ik vind het jammer dat de discussie vaak gaat over geld. Wij als wijkverpleegkundigen kijken wat passend is voor de cliënt. Soms is dat MPT, en soms is dat VPT. Die afweging kunnen we vanuit ons werk, onze ervaring, goed maken. Daar mag je gerust vanuit gaan.’
Kun je VPT altijd inzetten als je dat nodig acht als wijkverpleegkundige?

Ester: ‘Als wij, de wijkverpleegkundige, de mantelzorger(s), de cliënt en eventueel de casemanager vinden dat een indicatie passend is, dan vragen wij een indicatie aan. Deze indicatie kan dan ingezet worden als een MPT of VPT. Helaas worden sommigen afgewezen. Met name als er wordt geconcludeerd dat er nog geen 24-uurs zorg nodig is. Of als mensen zelf nog op een alarm kunnen drukken. Dan vraag ik me hardop af: hoe erg moet je er dan aan toe zijn voordat je die hulp mag krijgen die er nodig is? Die discussie ga ik regelmatig aan met het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Wat mij betreft moet het criterium van alarmeren eraf.’

Wat levert de inzet van VPT de cliënt en de familie op?

Margreet: ‘Door in te zetten op welzijn en kwaliteit van leven kunnen mensen niet alleen langer thuis wonen, maar ook fijner langer thuis wonen. Wat ik ook mooi vind is dat de leefondersteuner goed samenwerkt met mantelzorgers. Ik ken een mooi voorbeeld van een dochter die zorgde voor haar moeder, totdat ze niet meer kon. Met de komst van de leefondersteuner kan de dochter nu ook zeggen: ik help nog steeds, maar ik geef ook mijn grens aan. Nu pakken leefondersteuner en dochter samen dingen op.’

Zijn er tot slot nog zaken die jullie willen benoemen?

Margreet: ‘Ik zou graag nog een lans willen breken voor goede informatie. Veel mensen weten niet wat er allemaal mogelijk is met een WLZ indicatie. Ik denk dat het mensen rust geeft als ze weten wat er, met inzet van ondersteuning op maat zoals VPT, thuis allemaal nog mogelijk is.

Ester: ‘VPT is echt een aanvulling op wat we in de wijk voor bewoners kunnen doen om ze langer zelfstandig thuis te laten wonen. Het levert de mensen echt iets op. Ik benadruk nog maar eens dat je met de inzet van welzijn, zorg kunt voorkomen. Dat is voor mij de grootste winst.’

Terug naar het nieuwsoverzicht